Lobbyen is niets meer en niets minder dan het beïnvloeden van beleid. Het is geen hogere wiskunde, maar het is wel belangrijk om van tevoren goed na te denken wat je wil, wie je daarbij kan helpen en welke stappen je moet ondernemen om dat doel te bereiken.
Dus: heb je een idee, wil je iets veranderen waar je anderen voor nodig hebt? Schrijf dan een lobbyplan. Het liefst op 1 a4-tje, de rest komt later wel.
Denk in jouw lobbyplan in ieder geval over de volgende vijf onderdelen na:
- Jouw doel
Wat wil je bereiken? Het belangrijkste bij het formuleren van doelen is dat ze SMART zijn (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden). Dit klinkt heel managementgoeroe-achtig, maar het is wel de manier om voor jezelf duidelijk te krijgen wat je nu eigenlijk precies wilt bereiken. Vooral het punt ‘Realistisch’ is hierin een erg belangrijke. Iedereen die weleens iets heeft geprobeerd voor elkaar te krijgen in de politiek weet dat dit tijd en geduld vergt. Politieke processen lopen via bepaalde vaste lijnen en iets wat je nu ergens onder de aandacht brengt is zeker niet morgen geregeld.
- Wie neemt het besluit?
Gaat de Tweede Kamer hierover? Of is het de Minister? Misschien hoort het wel thuis bij de Gemeente? Of de Provincie? Of is het aan een uitvoeringsinstantie? Het is belangrijk om inzichtelijk te maken wie uiteindelijk het besluit moet nemen waar jij iets aan hebt. Het kan best zijn dat dit niet direct de persoon is waar jij je toe moet richten, want soms is die beslisser voor jou op dat moment te onbereikbaar. Er zijn altijd meerdere wegen die naar Rome leiden. Toch is het belangrijk om goed te weten wie uiteindelijk de knoop door moet hakken.
- De mede- en tegenstanders
Jij wilt iets voor elkaar krijgen, maar er zijn ook altijd anderen die daar tegen zijn. Ieder voordeel heeft immers zijn nadeel en vice versa. Door een analyse te maken brengen je mede- en tegenstanders in kaart. Het is goed om hierbij in je achterhoofd te houden dat het mede- en tegenstanders op inhoud zijn, dus het kan best zijn dat bepaalde personen of organisaties die je in dit schema opneemt op een ander onderwerp op een hele andere plek staan.
De ouderwetse stakeholdersanalyse zet de mensen en organisaties met weinig invloed in het hokje ‘negeren of pappen en nathouden’. Hier wordt de kracht van het collectief vergeten. Ook mensen die in eerste instantie weinig invloed lijken te hebben kunnen invloedrijk worden door zich te gaan uiten of een collectief te gaan vormen met andere medestanders. Samen sta je echt sterker. In onderstaand model worden tegenstanders ook gezien als gesprekspartners die je met argumenten kan overtuigen van jouw plan. Zo kunnen personen of organisaties die in eerste instantie een tegenstander van jouw idee lijken te zijn, toch gaandeweg een medestander worden.
- Jouw strategie
Een strategie is een stappenplan om jouw doel te bereiken. Het belangrijkste bij het bepalen van een strategie is dat die strategie bij jou of jouw organisatie past. Zo zal een uitvoeringsinstantie een hele andere strategie hanteren dan een actiegroep. Vaak hebben organisaties de neiging om dezelfde strategie te hanteren die ze altijd al hanteren. Het is dan interessant om te kijken of deze strategie (nog steeds) werkt of dat het misschien slim is om het een keer anders aan te pakken. Bij het bepalen van een strategie ga je altijd uit van scenario’s, want wat doe je als je vastloopt? Er is altijd een andere weg te bewandelen en zeker als het gaat om (politieke) beïnvloeding.
- Geef niet op en blijf in de spiegel kijken
De laatste, maar zeker ook de belangrijkste. Politieke beïnvloeding en – besluitvorming gaat langzaam. Het kan soms echt even voordat je iets voor elkaar krijgt. Het is niet voor niets dat het bij het bepalen van je doel het belangrijk is realistisch te zijn. Ben je overtuigd van jouw idee en lobbyplan? Houd dan vol en bewandel meerdere wegen om jouw punt te maken. Lukt het niet om medestanders te krijgen? Vind niemand je plan interessant? Durf dan ook in de spiegel te kijken. Zit het wel goed genoeg in elkaar? Heb je je argumentatie goed op orde? Waar is weerstand en hoe komt dat? Door vol te houden en continu in de spiegel te blijven kijken kom je een heel eind.