Wat weten we eigenlijk over geld in politieke partijen?

Hans van der Wind spekte de kas van het CDA met 1 miljoen en daar is ophef over.

Terecht?

Wat weten we eigenlijk over geld in politieke partijen?

De belangrijkste inkomstenbron voor eigenlijk alle politieke partijen (behalve de PVV) is de ledencontributie. Die ledencontributie is voor veel partijen, waaronder het CDA, een hoofdpijndossier. De inkomsten lopen al jaren fors terug, omdat de ledenaantallen dalen. Eigenlijk is alleen bij GroenLinks en de Partij voor de Dieren een echte groei te zien in ledenaantallen. Ook D66 en de ChristenUnie groeien voorzichtig. Van Forum voor Democratie is ook bekend dat ze flink veel leden hebben, maar daar is op het moment veel onduidelijkheid over. 

Bij CDA, de partij die nu flink in opspraak is, zie je een forse lijn naar beneden. Ook de ledenaantallen van de PvdA en SP dalen fors. 

De hoogte van de contributie verschilt fors per partij. Zo kun je voor 12 euro per jaar lid worden van D66 of DENK, maar betaal je voor een lidmaatschap van de BoerenBurgerBeweging 88 euro, het CDA vraagt minimaal 80 euro per jaar en voor een lidmaatschap van de VVD betaal je 118 euro per jaar. 

Politieke partij	Minimumcontributie per jaar
PvdA	24
CDA	80
GroenLinks	24
SP	20
SGP	26,50
D66	12
ChristenUnie	58
VVD	118
Partij voor de Dieren	20
DENK	12
FvD	25
BBB	88
Bij1	30

Fondsenwerving, giften en sponsoring
Omdat de inkomsten vanuit leden steeds minder worden, proberen politieke partijen op andere manier geld binnen te halen. Dat kan via fondsenwerving (de VVD blijkt hier kampioen in te zijn) of via giften of sponsoring. 

Vanaf 2013 zijn de regels hierover aangescherpt. De wet verplicht politieke partijen om jaarlijks opgave te doen van giften vanaf 4500 euro en schulden hoger dan 25.000 euro. Helaas blijkt dat dit nog niet altijd wordt nageleefd door partijen en dat de transparantie hierover beter kan. 

Afdracht
Een deel van de politieke partijen – de SP is daar het extreemste voorbeeld van – vraagt aan volksvertegenwoordigers een deel van hun inkomsten af te staan aan de partij. Bij de SP gaan alle inkomsten naar de partij en krijgen volksvertegenwoordigers een vergoeding die overeenkomt met een modaal inkomen. Ook PvdA, Partij voor de Dieren en D66 vragen een percentage af te staan. Bij sommige partijen is het verplicht, bij anderen niet.

Overheidssubsidie
Tot slot ontvangen politieke partijen die meegedaan hebben aan een Tweede of Eerste Kamerverkiezing en één of meer zetels behaald krijgen een subsidie. De hoogte van de subsidie hangt af van het aantal zetels in de Tweede Kamer en het aantal leden. 

Belangenverstrengeling?
Even terug naar de 1 miljoen van Hans van der Wind. Het is niet verboden om geld te geven aan politieke partijen. Sterker nog: het gebeurd volop. Wel is het belangrijk dat een partij voorkomt dat de schijn van belangenverstrengeling wordt gewekt. 

En of dat het geval is, dat is nog maar de vraag. Hans van der Wind blijkt namelijk al 15 jaar een gulle gever te zijn. Het CDA heeft ‘toevallig’ in 2008 een wet gelanceerd die schoolboeken gratis maakt en dit heeft ‘toevallig’ erg goed uitgepakt voor de business van Hans van der Wind.

Misschien is het geen belangenverstrengeling, maar de schijn wordt wel een beetje gewekt…